Jólasíđa

Ađvenntan

Jólaandinn

Jólablóm

Jóladagarnir

Jóladagataliđ

Jólaeftirvćntingin

Jólaföndur

Jólagjafir

Jólagrín

Jólahefđir

Jólakerti

Jólakveđjur

Jólakötturinn og Grýla

Jólaljós

Jólamatur

Jólanetkrćkjur

Jólasagan

Jólaskraut

Jólasveinarnir

Jólasöngvar

Jólatréđ

Jólaundirbúningur

Jólaupphafiđ og trúin

Efnisyfirlit

Gestabókin

 

Jólatréđ

Margir eru nú ţegar farnir ađ velta ţví fyrir sér hvort ţeir eigi ađ hafa alvöru eđa gerfi jólatré ţetta áriđ, nema ađ sjálfsögđu ţeir sem ákváđu í fyrra eđa fyr ađ fjárfesta í gerfitré. Viđ hin erum hinsvegar enn ađ velta ţessu fyrir okkur.

Ég verđ nú ađ segja fyrir mig ađ ég hef alltaf haft alvöru jólatré og held ađ mér mindi finnast einhvađ mikiđ vanta ef ég fengi ekki ţennan indćla ilm í húsiđ sem fylgir alvörujólatré.

Sumir hafa hinnsvegar lennt í vandrćđum međ barrheldnina á jólatrjánum, en ţađ á ekki ađ vera vandamál ef rétt er fariđ međ tréđ og hér langar mig til ađ gefa ykkur nokkur góđ ráđ hvađ varđar međhöndlun jólatrjáa.

 

 

Til er forn helgisaga sem fjallar um ţađ, hvernig ţađ vildi til, ađ grenitréđ var valiđ sem jólatréđ.

Nokkur góđ ráđ hvađ varđar međhöndlun venjulegra jólatrjáa og lifandi jólatrjáa í pottum.

Ađ velja sér Jólatré og stađ fyrir ţađ

Jólatréđ í gamladaga

Jólatré til ađ éta

Gerđu jólatréđ ađ fjölskyldutré

Jólatréđ hefur í heila öld veriđ eitt helsta tákn jólanna um heim allan. Ţađ er ţó tiltöluelga nýtt af nálinni í núverandi mynd. Til Íslands virđast jólatrén hafa fyrst borist kringum miđja 19. öld. Fyrstu auglýsingar um innflutt jólatré birtust áriđ 1896 en ţau tóku samt ekki ađ seljast í stórum stíl fyrr en eftir 1940. Áriđ 1862 nefnir Jón Árnason sögu um reynitré og brunnu ljós á greinum ţess alla jólanótt sem slokknuđu ekki hversu mjög sem vindur blés. Áriđ 1952 fékk Reykjavík í fyrsta sinn stórt jólatré ađ gjöf frá Ósló. Var ţađ sett upp á Austurvelli, og hefur sú venja haldist síđan. Síđan hafa margar erlendar borgir sent vinabćjum sínum á Íslandi jólatré. 

Sígrćn tré voru notuđ í Ţýskalandi og nágranna löndum á sautjándu öld til ađ fagna jólunum sérstaklega. Trén voru sett upp á heimilunum og skreitt međ lituđum pappírsborđum, litlum leikföngum, mat eđa kökum og stundum kertum. Ţegar ţetta fólk flutti til annara landa hafđi ţađ jólatréssiđinn međ sér og ţannig breyddist hann út um heiminn.

Í áranna rás hafa margir mismunandi hlutir veriđ notađir til ađ skreyta trén međ. Í byrjun tuttugustu aldar voru mörg tré (sérstaklega vestan hafs) skreytt međ popkorns lengjum og heimagerđum myndum auk sćlgćtis af öllum stćrđum og gerđum. Ţá voru líka komnar til sögunnar glerkúlur. Kerti voru stundum notuđ á trén en ţau kostuđu margann brunann, og margar gerđir af kertahöldurum voru fundnar upp til ađ reyna ađ koma í veg fyrir ţetta.

Einstaka grenitré tók ađ berast til Íslands á síđara hluta 19. aldar en slík jólatré urđu ekki algeng fyrr en um síđari heimsstyrjöld. Ţangađ til var hérlendis oftast notast viđ heimasmíđuđ tré

Samband manna og jólatrjáa

Jafnvel ţó ađ tré séu oft tekin sem sjálfsagđur hlutur, deila ţau međ okkur lífinu. Ţau framleiđa súrefni fyrir okkur til ađ anda ađ okkur. Úr viđi ţeirra eru hús okkar og húsgögn og hafa veriđ öldum saman. Skip forfeđranna sem sigldu hingađ upp á klakann voru úr viđi. Úr ţeim er einnig unnin pappírinn sem hjálpar okkur ađ lćra og kenna, skipuleggja, reikna, dreyma og teikna. Og úr ţeim er jafnvel unnin ilmvötn og međöl.

Ţetta óhjákvćmilega samband milli manna og trjáa er ekki eins einhliđa og lítur út í fyrstu. Frá okkar helmingi kemur rćktun, viđhald, flokkun og jafnvel klónun. Satt best ađ segja líđur trjám vel undir okkar vermdarvćng. Og möguleikar hvers trés til ađ fjölga sér eykst. Í jólatrésrćktinni er nýtt tré plantađ fyrir hvert sem höggviđ er og oft mörg ný plöntuđ á móti hverju sem höggviđ er.

Ţar sem viđ mennirnir eigum svo margt sameiginlegt međ trjám, er ţá ekki bara viđ hćfi ađ viđ deilum jólunum međ ţeim.

Vísanir á síđur um jólatré:

Jólatré

Jólatréđ

Jólatréđ

Christmas Tree Types

Af hverju notum viđ grenitré fyrir jólatré

...............................................................................

Jólasíđa Systu, gerđ 5 desember 2000, síđast uppfćrđ 15 september 2001.

http://www.islandia.is/systah/jólatréđ.htm

Jólaskraut    Jólaljós